<< Ինտերնետին վերաբերող որևէ բան մեխանիկորեն նույնը չէ, ինչ նախկինում: Ոչինչ:
Ո'չ տեխնոլոգիան, ո'չ արտադրանքը մատուցելու եղանակը, ոչ էլ մեր գնելու եղանակը, ո'չ իրար հետ հաղորդակցությունը,
ո'չ մեր գրելաոճը, ոչ մտածելակերպը>>:
Ռիչարդ Գինգարդ
Օն-լայն ժուռնալիստիկան կամ այլ կերպ ասած ինտերնետային ժուռնալիստիկան
զանգվածային լրատվության համեմատաբար ավելի նոր ոլորտ է`
լրագրային, ռադիո և հեռուստատեսային ժուռալիստիկայի հետ համեմատած:
Իսկ ինչ է օն-լայն ժուռնալիստիկան, ինչ է այն իրենից ներկայացնում:
Ամենապարզ սահմանմամբ կարելի է ասել, որ այն ժուռնալիստիկայի այն ոլորտն է,
որում ինֆոմացիան հրապարակվում, տրվում է օն-լայն:
Ըստ Ռոնալդ Դե Վոլկի, Օն-լայն ժուռնալիստիկան պարզապես նշանակում է որակյալ լուրեր և տեղեկատվություն`տեղադրված ինտերնետում, մասնավորապես` <<Համաշխարհային սարդոստայնի>> հատվածում, ուր մարդիկ կարող են կարդալ, տեսնել և լսել դրանք իրենց համակարգիչների և այլ նման սարքավորումների միջոցով>>:
Վիքիփեդիան ինտերնետ ժուռնալիստիկա տերմինը բացատրում է որպես ժուռնալիստիկայի նոր տեսակ, որը ի հայտ է եկել 20-րդ դարի վերջին` ինտերնետի զարգացման և տարածման հետ:
Սկզբնական շրջանում օնլայն ժուռնալիստիկայի ձևերն առաջացել են որպես արդեն գոյություն ունեցող լրատվամիջոցների ներկայացում: Դրանք <<մաքուր>> ձևով հայտնվել են միայն 90-ականների կեսերից սկսած:
Իհարկե, պետք է հասկանալ, որ ինտերնետում տեղադրված բոլոր նյութերը չեն, որ ժուռնալիստիկա են: Դրա սահմանը հասկանալուց առաջ պետք է հիշել, թե ինչ է ընդհանրապես ժուռնալիստիկան: Լայն իմաստով այն ինֆորմացիայի հավաքումը, մշակումն ու հասարակության դատին հանձնումն է, ըստ այդմ էլ կարելի է ասել, որ օնլայն ժուռնալիստիկան էլ համապատասխանաբար ինֆորմացիա տալն է
ինտերնետում: Այստեղ յուրաքանչյուրը կարող է ստեղծել զանգվածային լարատվության իր միջոցը: Ինտերնետային կառույցները կարող են ունենալ ԶԼՄ-ի կարգավիճակ կամ ոչ: Ինտերնետում լայն մասսայականություն ունի ժուռնալսիտիկայի անհատականացումը, այսինքն յուրաքանչյուր անհատ կարող է հանդես գալ որպես ինֆորմացիայի ստեղծող և տարածող` առանց որևէ սահմանափակման: Այս երևույթի վառ օրինակ է բլոգերությունը: Իսկ թե կարելի է բլոգերությունը համարել ժուռնալիստիկա, թե ոչ, այդ հարցի վերաբերյալ կան տարբեր կարծիքներ: Իհարկե, բոլոր բլոգերներին չէ, որ կարելի է համարել լրագրող, բայց եթե տվյալ բլոգերը հավաքում, մշակում և հրապարակում է ինֆորմացիա, նրա աշխատանքն արդեն կարելի է համարել լրագրություն:
Օնլայն ժուռնալիստիկայի առանձնահատկությունները: Առավելությունները և թերությունները:
Օնլայն ժուռնալիստիկայի առանձնահատկությունները դիտարկելու համար համեմատենք այն ավանդական ԶԼՄ-ի հետ:
Ինչով է այն տարբերվում դասական լրատվամիջոցներից.
1. Այն հնարավորություն է ստեղծում ` տալ, այսպես ասած, մուլտիմեդիա լրատվություն:
2.Ինտերակտիվ է:
3.Ընթերցողների ավելի լայն շրջանակ է ընդգրկում:
4.Ակտուալ է:
5.Անսահմանափակ է:
6.Հղումներ անելու հնարավորություն է տալիս:
Այն հնարավորություն է ստեղծում ` տալ, այսպես ասած, մուլտիմեդիա լրատվություն: Սա նշանակում է, որ օնլայն ժուռնալիստիկայի նյութը կարող է պարունակել և' տեքստ, և' ձայն, և' տեսանյութ, և' գրաֆիկա:
Ինտերակտիվ է: Ընթերցողը անմիջապես կարող է կապ հաստատել նյութի հեղինակի և այլ ընթերցողների հետ, արտահայտել իր կարծիքը և տալ նյութի հետ կապված այլ տեղեկություններ:
Ընթերցողների ավելի լայն շրջանակ է ընդգրկում: Օնլայն ինֆորմացիան տարածվում է գլոբալ մասշտաբներով` անսահմանափակ:
Ակտուալ է:Այստեղ տեղեկակատվությունը շատ թարմ է: Պետք է հաշվի առնել նաև նյութի թաքնված ակտուալությունը: Այն կարող է տեղադրված լինել որոշ ժամանակ առաջ, բայց տևականորեն հետաքրքրել ընթերցողներին և մեկնաբանվել նրանց կողմից:
Անսահմանափակ է: Ինտերնետում չկա տեղի սահմանափակում, այնպես որ այստեղ հնարավոր է գրել շատ երկար: Չկա նաև խնդիր նյութերի պահպանման ժամկետի հետ:
Հղումներ անելու հնարավորություն է տալիս:Այստեղ պարտադիր չէ, օրինակ, որևէ շարունակական թեման սկզբից ներկայացնել անտեղյակ ընթերցողին, դա կարելի է անել հղումների ձևով:
Այս բոլոր առանձնահատկությունները կալի է համարել որպես օնլայն ժուռնալիստիկայի առավելություններ: Սակայն այս Զլմ-ն զերծ չէ նաև թերություններից: Ի տարբերություն թերթի, այստեղ կարդալը ավելի դժվար է. Էկրանին երկար նայելը ցավեցնում է աչքերը, ավելի շատ է լարվածություն առաջացնում ,ավելի ժամանակատար է` փնտրել, գտնելու և բեռնելու տեսանկյունից: Նաև համակարգիչ և ինտերնետ ունենալը ավելի շատ ծախսերի հետ է կապված: Թերթ կարելի է կարդալ հանգստանալիս, առանց որևէ ինֆորմացիա փնտրելու, ի տարբերություն ինտերնետի:
Ինչպես գրել օնլայն ժուռնալիստիկայի համար
Օնլայն ընթերցողը ունի որոշակի ակնկալիքներ ու տարբերվող պահանջներ մյուս ԶԼՄ-ի ընթերցողներից: Համացանցում ինֆորմացիան շատ է. ընթերցողը մի քանի րոպեում կարող է անցնել մի էջից մյուսը: Այդ պատճառով էլ օնլայն լրագրողից պահանջվում է ոչ միայն տարբերվող նյութ, այլև որևէ <<Խայծ>>, որը կգրավի ընթերցողին: Օնլայն ընթերցողը ավելի կարճ, մատչելի, արագ ու միևնույն ժամանակ ավարտուն ու պարզ տեղեկատվություն է փնտրում: Այստեղ կան բազմաթիվ նրբություններ ու կանոններ, որոնք շատ-շատ են (սա քննարկման ծավալուն թեմա է J):
Հեռանկարները: Այսօր արդեն ակնհայտ է, որ զանգվածային լրատվության ավանդական միջոցներին ավելացել է ևս մեկը` օնլայն ժուռնալիստիկան, որը օրեցօր ավելի մեծ տարածում է գտնում: Այս լրատվամիջոցի << իշխանության>> դարաշրջանում պահանջները լրագրողների նկատմամբ փոխվում են: Այժմ համապատասխան կրթությունից բացի անհրաժեշտ է նաև նորագույն տեխնոլոգիաներին տիրապետում և հեռու չէ այն ժամանակը, երբ առանց այդ գիտելիքների հնարավոր չի լինի գործել ժուռնալիստիկայի ոլորտում ( Խոսքը Հայաստանի մասին է, մյուս շատ ու շատ երկրներում, կարծում եմ, վաղուց այդպես է):
Այսպես, եթե որոշել եք դառնալ օնլայն լրագրող և ուզում եք իմանալ հաջողվում է, թե ոչ, պարզապես հետևեք ձեր էջի <<рейтинг>>-ին: Բարի <<օնլայն գործունեություն>>:
...Немного помолчав, она сказала: «Но нам же негде жить, у нас нет дома».
Он рассмеялся и сказал, что у него есть зонтик, совсем новый, который сам раскрывается, если нажать на кнопку. И зонтик — это прекрасный дом, очень уютный для двоих. Правда, у него нет стен, но зато стоит протянуть руку, и вы узнаете, какое на улице время года, например, прошла весна или все еще идет.
С таким домом, как зонтик, удобно путешествовать, приятно слушать дождь и еще...
Но она не спросила: «что еще...» и ушла к другому, у которого была однокомнатная квартира со всеми удобствами, но, наверное, все-таки не было такого зонтика, а если и был, то, согласитесь, зачем человеку два дома, это же смешно...
Теперь, спустя много лет, она наконец поняла, какой это был чудесный зонтик, маленький парашют, держась за который вдвоем, можно улететь далеко-далеко, особенно в дождливые дни...
И она тоскует в своей уже трехкомнатной квартире, потому что, чем больше квартира, тем дальше друг от друга те, кто в ней живут, и когда идет дождь, она готова броситься вниз, чтобы разыскать свой зонтик, но разве с пятнадцатого этажа узнаешь, какой зонтик твой?
А если и узнаешь, то ведь неизвестно — исправно ли сегодня работает лифт.
Сейчас ночь. Рождественская ночь. Все вооруженные воины моей маленькой крепости уснули. Спят твой брат, твоя сестра. Даже твоя мать уже спит. Я чуть не разбудил уснувших птенцов, добираясь до этой полуосвещенной комнаты.Как далеко ты от меня! Но пусть я ослепну, если твой образ не стоит всегда перед моими глазами. Твой портрет – здесь на столе, и здесь, возле моего сердца. А где ты? Там, в сказочном Париже, танцуешь на величественной театральной сцене на Елисейских полях. Я хорошо знаю это, и все же мне кажется, что в ночной тишине я слышу твои шаги, вижу твои глаза, которые блестят, словно звезды на зимнем небе. Я слышу, что ты исполняешь в этом праздничном и светлом спектакле роль персидской красавицы, плененной татарским ханом. Будь красавицей и танцуй! Будь звездой и сияй! Но если восторги и благодарность публики тебя опьянят, если аромат преподнесенных цветов закружит тебе голову, то сядь в уголочек и прочитай мое письмо, прислушайся к голосу своего сердца.Я твой отец, Джеральдина! Я Чарли, Чарли Чаплин! Знаешь ли ты, сколько ночей я просиживал у твоей кроватки, когда ты была совсем малышкой, рассказывая тебе сказки о спящей красавице, о недремлющем драконе? А когда сон смежал мои старческие глаза, я насмехался над ним и говорил: «Уходи! Мой сон – это мечты моей дочки!» Я видел твои мечты, Джеральдина, видел твое будущее, твой сегодняшний день. Я видел девушку, танцующую на сцене, фею, скользящую по небу. Слышал, как публике говорили: «Видите эту девушку? Она дочь старого шута. Помните, его звали Чарли?»Да, я Чарли! Я старый шут! Сегодня твой черед. Танцуй! Я танцевал в широких рваных штанах, а ты танцуешь в шелковом наряде принцессы. Эти танцы и гром аплодисментов порой будут возносить тебя на небеса. Лети! Лети туда! Но спускайся и на землю! Ты должна видеть жизнь людей, жизнь тех уличных танцовщиков, которые пляшут, дрожа от холода и голода. Я был таким, как они, Джеральдина. В те ночи, в те волшебные ночи, когда ты засыпала, убаюканная моими сказками, я бодрствовал. Я смотрел на твое личико, слушал удары твоего сердечка и спрашивал себя: «Чарли, неужели этот котенок когда-нибудь узнает тебя?» Ты не знаешь меня, Джеральдина… Множество сказок рассказывал я тебе в те далекие ночи, но свою сказку – никогда. А она тоже интересна. Это сказка про голодного шута, который пел и танцевал в бедных кварталах Лондона, а потом… собирал милостыню… Вот она, моя сказка! Я познал, что такое голод, что такое не иметь крыши над головой. Больше того, я испытал унизительную боль скитальца-шута, в груди которого бушевал целый океан гордости, и эту гордость больно ранили бросаемые монеты. И все же я жив, так что оставим это.Лучше поговорим о тебе. После твоего имени – Джеральдина – следует моя фамилия – Чаплин. С этой фамилией более сорока лет я смешил людей на земле. Но плакал я больше, нежели они смеялись. Джеральдина, в мире, в котором ты живешь, существуют не одни только танцы и музыка! В полночь, когда ты выходишь из огромного зала, ты можешь забыть богатых поклонников, но не забывай спросить у шофера такси, который повезет тебя домой, о его жене. И если она беременна, если у них нет денег на пеленки для будущего ребенка, положи деньги ему в карман. Я распорядился, чтобы в банке оплачивали эти твои расходы. Но всем другим плати строго по счету. Время от времени езди в метро или на автобусе, ходи пешком и осматривай город. Приглядывайся к людям! Смотри на вдов и сирот! И хотя бы один раз в день говори себе: «Я такая же, как они».Да, ты одна из них, девочка! Более того. Искусство, прежде чем дать человеку крылья, чтобы он мог взлететь ввысь, обычно ломает ему ноги. И если наступит день, когда ты почувствуешь себя выше публики, сразу же бросай сцену. На первом же такси поезжай в окрестности Парижа. Я знаю их очень хорошо! Там ты увидишь много танцовщиц вроде тебя, даже красивее, грациознее, с большей гордостью. Ослепительного света прожекторов твоего театра там не будет и в помине. Прожектор для них – Луна. Вглядись хорошенько, вглядись! Не танцуют ли они лучше тебя? Признайся, моя девочка! Всегда найдется такой, кто танцует лучше тебя, кто играет лучше тебя! И помни: в семье Чарли не было такого грубияна, который обругал бы извозчика или надсмеялся над нищим, сидящим на берегу Сены…Я умру, но ты будешь жить… Я хочу, чтобы ты никогда не знала бедности. С этим письмом посылаю тебе чековую книжку, чтобы ты могла тратить сколько пожелаешь. Но когда истратишь два франка, не забудь напомнить себе, что третья монета – не твоя. Она должна принадлежать незнакомому человеку, который в ней нуждается. А такого ты легко сможешь найти. Стоит только захотеть увидеть этих незнакомых бедняков, и ты встретишь их повсюду. Я говорю с тобой о деньгах, ибо познал их дьявольскую силу. Я немало провел времени в цирке. И всегда очень волновался за канатоходцев. Но должен сказать тебе, что люди чаще падают на твердой земле, чем канатоходцы с ненадежного каната. Может быть, в один из званых вечеров тебя ослепит блеск какого-нибудь бриллианта. В этот же момент он станет для тебя опасным канатом, и падение для тебя неминуемо. Может быть, в один прекрасный день тебя пленит прекрасное лицо какого-нибудь принца. В этот же день ты станешь неопытным канатоходцем, а неопытные падают всегда. Не продавай своего сердца за золото и драгоценности. Знай, что самый огромный бриллиант – это солнце. К счастью, оно сверкает для всех.А когда придет время, и ты полюбишь, то люби этого человека всем сердцем. Я сказал твоей матери, чтобы она написала тебе об этом. Она понимает в любви больше меня, и ей лучше самой поговорить с тобой об этом. Работа у тебя трудная, я это знаю. Твое тело прикрыто лишь куском шелка. Ради искусства можно появиться на сцене и обнаженным, но вернуться оттуда надо не только одетым, но и более чистым.Я стар, и может быть, мои слова звучат смешно. Но, по-моему, твое обнаженное тело должно принадлежать тому, кто полюбит твою обнаженную душу. Не страшно, если твое мнение по этому вопросу десятилетней давности, то есть принадлежит уходящему времени. Не бойся, эти десять лет не состарят тебя. Но как бы то ни было, я хочу, чтобы ты была последним человеком из тех, кто станет подданным острова голых. Я знаю, что отцы и дети ведут между собой вечный поединок. Воюй со мной, с моими мыслями, моя девочка! Я не люблю покорных детей. И пока из моих глаз не потекли слезы на это письмо, я хочу верить, что сегодняшняя рождественская ночь – ночь чудес. Мне хочется, чтобы произошло чудо, и ты действительно все поняла, что я хотел тебе сказать. Чарли уже постарел, Джеральдина. Рано или поздно вместо белого платья для сцены тебе придется надеть траур, чтобы прийти к моей могиле. Сейчас я не хочу расстраивать тебя. Только время от времени всматривайся в зеркало – там ты увидишь мои черты. В твоих жилах течет моя кровь. Даже тогда, когда кровь в моих жилах остынет, я хочу, чтобы ты не забыла своего отца Чарли. Я не был ангелом, но всегда стремился быть человеком. Постарайся и ты. Целую тебя, Джеральдина.Твой Чарли.Декабрь 1965 г.
